Angina to częsta, ale uciążliwa choroba zapalna gardła i migdałków, która może mieć zarówno bakteryjne, jak i wirusowe podłoże. Objawia się bólem gardła, gorączką i trudnościami z przełykaniem. Dowiedz się, jakie są przyczyny anginy, jak rozpoznać jej objawy, ile trwa zakaźność oraz jakie leczenie jest skuteczne w różnych przypadkach.

Angina — jakie są jej przyczyny?

Angina, czyli ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła, to infekcja, której przyczyną mogą być zarówno bakterie, jak i wirusy. Najczęstszym bakteryjnym winowajcą są paciorkowce beta-hemolizujące z grupy A (np. Streptococcus pyogenes). Te drobnoustroje są odpowiedzialne za większość przypadków anginy ropnej, charakteryzującej się ostrym bólem gardła, występowaniem czopów ropnych na migdałkach i wysoką gorączką.

Infekcje wirusowe, takie jak te wywołane adenowirusami, wirusami grypy czy paragrypy, również mogą prowadzić do objawów przypominających anginę, choć często mają łagodniejszy przebieg. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Bliski kontakt z osobą chorą, zwłaszcza w okresach zwiększonej zachorowalności, takich jak zima czy wczesna wiosna, zwiększa ryzyko zakażenia.

Osłabiona odporność, stres, niedobory snu czy nieodpowiednia dieta mogą sprzyjać rozwinięciu infekcji, ponieważ obniżają zdolność organizmu do walki z patogenami. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie przyczyny anginy, ponieważ w zależności od rodzaju patogenu właściwy będzie wybór różnych rodzajów leczenia.

Jak rozpoznać oznaki choroby?

Angina objawia się szeregiem charakterystycznych symptomów, które różnią się w zależności od przyczyny – bakteryjnej lub wirusowej. Jednym z głównych objawów jest silny ból gardła, który utrudnia przełykanie, a czasem nawet mówienie. W przypadku anginy bakteryjnej często występuje wysoka gorączka, sięgająca nawet powyżej 39°C, oraz wyraźne powiększenie i zaczerwienienie migdałków, nierzadko z obecnością białawych ropnych nalotów, lub czopów w kryptach migdałków.

Dodatkowo pacjenci mogą skarżyć się na obrzęk węzłów chłonnych szyi, co sprawia, że są one bolesne i wyczuwalne palpacyjnie. Inne objawy obejmują ogólne osłabienie, bóle mięśni i głowy, a także nieprzyjemny zapach z ust. U dzieci, szczególnie młodszych, choroba może przebiegać z towarzyszącymi wymiotami, bólem brzucha czy brakiem apetytu.

Angina wirusowa

Angina wirusowa zazwyczaj ma łagodniejszy przebieg – gorączka może być niższa, a objawom towarzyszą często katar, kaszel, suchość w gardle czy chrypka, co jest rzadkością w przypadku anginy bakteryjnej. W obu przypadkach, jeśli objawy są silne lub utrzymują się dłużej niż kilka dni, konieczna jest konsultacja z lekarzem, który postawi odpowiednią diagnozę, często wspomagając się pobraniem wymazu z gardła lub szybkim testem antygenowym. Wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania powikłaniom.

Jak długo zaraża chory na anginę?

Osoba chorująca na anginę może zarażać innych od momentu pojawienia się pierwszych objawów, a nawet już na kilka dni przed ich wystąpieniem. W przypadku anginy bakteryjnej zakaźność utrzymuje się do czasu rozpoczęcia skutecznego leczenia. Po włączeniu antybiotykoterapii pacjent przestaje być zakaźny już po około 24 godzinach, o ile lek jest prawidłowo stosowany. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie i podjęcie odpowiedniego leczenia, szczególnie w środowiskach, gdzie kontakt z innymi osobami jest częsty, np. w szkołach czy miejscach pracy.

Jeśli przyczyną anginy są wirusy, chory pozostaje zakaźny tak długo, jak długo utrzymują się objawy, zwłaszcza gorączka, katar czy kaszel, ponieważ to właśnie wtedy wydala wirusy, które mogą zainfekować innych. Okres zakaźności wirusowej anginy może wynosić od kilku dni do nawet dwóch tygodni, w zależności od rodzaju wirusa i odporności organizmu chorego.

Aby zminimalizować ryzyko przenoszenia choroby, kluczowe jest unikanie bliskiego kontaktu z innymi osobami, szczególnie w pierwszych dniach choroby, a także stosowanie podstawowych zasad higieny, takich jak częste mycie rąk, używanie jednorazowych chusteczek i regularne dezynfekowanie przedmiotów codziennego użytku. Dbanie o te środki ostrożności pomaga chronić otoczenie przed zarażeniem.

Angina wirusowa a angina bakteryjna – leczenie

Leczenie anginy zależy od jej przyczyny, dlatego kluczowe jest prawidłowe rozpoznanie, czy choroba ma charakter wirusowy, czy bakteryjny. 

Angina wirusowa

W przypadku anginy wirusowej leczenie jest objawowe, ponieważ nie ma specyficznego leku, który działałby bezpośrednio na wirusy. Podstawowe działania obejmują stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen, w celu złagodzenia objawów ogólnych, przeciwdziałaniu gorączce czy bólowi gardła. Aby złagodzić ból gardła, można stosować pastylki/drażetki zawierające substancje o działaniu przeciwbólowym, jak i przeciwbakteryjnym. Kluczowe jest odpowiednie nawodnienie organizmu, odpoczynek oraz nawilżanie powietrza, co przynosi ulgę podrażnionemu gardłu. Domowe sposoby, takie jak płukanie gardła roztworem soli lub napary ziołowe, mogą wspomagać regenerację.

Angina bakteryjna

Angina bakteryjna wymaga innego podejścia – główną metodą leczenia jest antybiotykoterapia, najczęściej oparta na penicylinie lub jej odpowiednikach. Leki te skutecznie eliminują bakterie odpowiedzialne za infekcję, zmniejszają ryzyko powikłań i skracają czas zakaźności. Antybiotyki należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, przez cały przepisany okres, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej, aby zapobiec nawrotom lub rozwojowi odporności bakterii na lek.

Podobnie jak w anginie wywołanej zakażeniem wirusowym, na występujący ból gardła można stosować drażetki działające przeciwbólowo oraz spraye.

W obu przypadkach kluczowe jest, aby unikać nadmiernego wysiłku, zapewnić organizmowi czas na regenerację i skonsultować się z lekarzem w razie pogorszenia stanu zdrowia. Właściwe leczenie pozwala nie tylko na szybki powrót do zdrowia, ale także na uniknięcie powikłań, takich jak ropień okołomigdałkowy czy gorączka reumatyczna.