Tabletki antykoncepcyjne są uznawane za jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Wskaźnik Pearla dla pigułki dwuskładnikowej wynosi mniej niż 1, co oznacza, że mniej niż 1 na 100 kobiet stosujących tę metodę kontroli urodzeń zajdzie w ciążę w ciągu roku przyjmowania tabletek. Wskaźnik Pearla jest wyższy, jeśli u kobiety pojawiają się czynniki obniżające skuteczność tabletek antykoncepcyjnych, np. interakcje z innymi lekami. W takich przypadkach ryzyko ciąży może wzrosnąć nawet do 7,6. Co zrobić, by uniknąć obniżenia skuteczność pigułek antykoncepcyjnych?

Prawidłowe stosowanie pigułek antykoncepcyjnych

Skuteczność pigułki antykoncepcyjnej zależy od stosowania się do zasad ich przyjmowania. Przede wszystkim pacjentka powinna pamiętać o zażywaniu tabletek o tej samej porze. Dzięki temu w organizmie utrzymuje się stały poziom hormonów płciowych, co zapobiega owulacji.

Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, które zawierają pochodną progesteronu oraz pochodną estrogenu, są skuteczniejsze, dlatego kilkugodzinne odstępstwo raz w miesiącu nie powinno zwiększać ryzyka ciąży. Nieco inaczej jest w przypadku minipigułek jednoskładnikowych. W ich składzie znajduje się wyłącznie pochodna progesteronu. Opóźnienie godziny przyjęcia tabletki może spowodować wystąpienie owulacji, co w konsekwencji może zakończyć się nieplanowaną ciążą.

W przypadku pominięcia tabletki jednoskładnikowej lub dwuskładnikowej zawsze powinno się postępować zgodnie z zalecaniami z ulotki konkretnego leku. Producent wskazuje w niej, ile godzin opóźnienia w przyjęciu kolejnej dawki leku jest dopuszczalne. Wyjaśnia również sposób postępowania z kolejnymi dawkami antykoncepcji. Jeśli pacjentka obawia się, że mogło dojść u niej do zwiększenia ryzyka ciąży, może dodatkowo skonsultować się z ginekologiem, który oferuje tanie recepty online na antykoncepcję awaryjną.

Informowanie lekarza o innych przyjmowanych lekach

Do obniżenia skuteczności antykoncepcji hormonalnej może dojść w trakcie antybiotykoterapii. Działanie antykoncepcyjne spada w przypadku stosowania leków zawierających amoksycylinę, tertacyklinę, penicylinę i kotrimoksazol. Antybiotyki zaburzają wchłaniane w jelitach, gdyż wpływają na florę bakteryjną. Aby zapobiec niechcianej ciąży, powinno się stosować antykoncepcję mechaniczną przez cały okres leczenia infekcji.

W przypadku leków przyjmowanych na stałe z powodu schorzeń przewlekłych lekarz prowadzący powinien otrzymać informację, że pacjentka stosuje antykoncepcję hormonalną. Dotyczy to w szczególności leków na gruźlicę, depresję i padaczkę. Spadek skuteczności działania obserwuję się w przypadku:

• ryfampicyny i rifabutyny o działaniu przeciwgruźliczym,
• modafinilu używanego w leczeniu narkolepsji i wspomagająco w leczeniu depresji,
• fenytoiny, prymidonu, topiramatu, karbamazepiny i fenobarbitalu u pacjentek z padaczką.

W celu zachowania wysokiej skuteczności pigułek antykoncepcyjnych powinno się unikać suplementów diety z dziurawcem. Dziurawiec obniża poziom hormonów we krwi, dlatego podnosi ryzyko wystąpienia owulacji.

W czasie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej należy informować swojego ginekologa o wszelkich stosowanych lekach oraz suplementach diety, gdyż mogą one zaburzyć wzajemnie swoje działania. Podobnie, w czasie każdej wizyty lekarskiej powinno się poinformować lekarza o przyjmowanej antykoncepcji, aby ten mógł odpowiednio dobrać leczenie i zapobiec ryzyku niepożądanych interakcji.

Stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji w razie potrzeby

Jeśli w ciągu godziny lub dwóch od połknięcia pigułki antykoncepcyjnej wystąpią wymioty bądź biegunka, substancje czynne mogą się nie wchłonąć. Tabletki wykazują wtedy obniżoną skuteczność, co może skutkować wystąpieniem owulacji. W celu uniknięcia ciąży powinno się stosować prezerwatywy aż do czasu wystąpienia kolejnego krwawienia. Podobnie powinno się postąpić, gdy zapomni się o przyjęciu tabletki o czasie. Jest to ważne w szczególności w przypadku minipigułek jednoskładnikowych, które wymagają restrykcyjnego stosowania się do ustalonej pory przyjmowania antykoncepcji hormonalnej.

Pacjentki, które współżyły bez dodatkowego zabezpieczenia, pomimo pominięcia pigułki lub wystąpienia wymiotów wkrótce po jej przyjęciu, mogą skorzystać z antykoncepcji awaryjnej. Recepta online na tabletkę „dzień po” jest łatwo dostępna, a preparat ten skutecznie zapobiega ciąży. Istnieje kilka mechanizmów działania antykoncepcji awaryjnej. Tabletka hamuje owulację, jeśli do niej nie doszło, zmienia także skład śluzu szyjkowego na bardziej lepki, by plemniki nie były w stanie dostać się do komórki jajowej. A w razie, gdyby doszło do zapłodnienia, substancje zawarte w antykoncepcji awaryjnej uniemożliwiają zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w endometrium. W antykoncepcji awaryjnej stosuje się substancje czynne: octan uliprystalu lub lewonorgestrel. Obie substancje wykazują tym wyższą skuteczność, im szybciej pacjentka przyjmie je po stosunku. Uzyskanie recepty online jest możliwe dzięki e-konsultacji, podczas której lekarz objaśnia mechanizm działania pigułki awaryjnej i możliwe działania niepożądane po jej przyjęciu.