Wyniki badań i obserwacji klinicznych od lat pokazują, że alkohol ma niebagatelny wpływ na nadciśnienie tętnicze – zarówno na jego pojawienie się, jak i leczenie. Jak spożywanie alkoholu wpływa na wysokie ciśnienie krwi? Czy można zapobiec pojawieniu się nadciśnienia przy regularnym piciu alkoholu? Czy można spożywać napoje procentowe w czasie leczenia wysokiego ciśnienia? Poniżej przedstawiamy najnowsze informacje na temat korelacji nadciśnienia tętniczego z alkoholem.

Jak spożycie alkoholu wpływa na ciśnienie krwi?

Wpływ alkoholu na ciśnienie krwi wiąże się z jego oddziaływaniem na naczynia krwionośne. Działanie to zależy w dużej mierze od regularności spożywania napojów procentowych, ich ilości, a także innych czynników ryzyka nadciśnienia, np. płci, wieku, wagi ciała, innych schorzeń czy obciążeń genetycznych. Alkohol działa na organizm dwufazowo – w pierwszej fazie trwającej kilka godzin powoduje krótkotrwały spadek ciśnienia krwi, natomiast w późniejszych godzinach po spożyciu może wystąpić długotrwały wzrost ciśnienia. Regularne spożywanie alkoholu przyczynia się także do pogrubienia ścian tętnic, ich twardnienia i włóknienia, co prowadzi do nadciśnienia. Alkohol jako produkt wysokokaloryczny może również skutkować rozwojem nadwagi lub otyłości, co jest kolejnym czynnikiem ryzyka nadciśnienia tętniczego.

Alkohol jako czynnik ryzyka nadciśnienia

Rzadkie spożywane małych ilości alkoholu nie ma znacznego wpływu na organizm. Coraz więcej badań pokazuje jednak, że zarówno regularne spożywanie małych ilości alkoholu, jak i okazjonalne spożycie zbyt dużych jego ilości działa niekorzystnie na zdrowie człowieka. Ze względu na różnice fizjologiczne pomiędzy płciami, mniejszy wpływ alkoholu na ciśnienie obserwuje się u kobiet. U obu płci natomiast zauważa się statystycznie istotny wpływ spożywania większych ilości alkoholu – powyżej 210 g czystego etanolu na tydzień – na podwyższenie ciśnienia krwi. Regularne spożywanie napojów procentowych w ilości powyżej 10-20 g dziennie u kobiet i 20-30 g u mężczyzn jest czynnikiem rozwoju nadciśnienia tętniczego. Udowodniono, że nawet u osób pijących małe ilości alkoholu, ograniczenie spożycia wpłynęło korzystnie na ciśnienie krwi.

Mam nadciśnienie – i co dalej?

Stało się – ciśnieniomierz regularnie pokazuje zbyt duże wartości. Co robić? Przede wszystkim należy odstawić lub ograniczyć alkohol. Jest to jeden z niefarmakologicznych sposobów walki z nadciśnieniem. Innymi sposobami są:

• rzucenie palenia,
• podjęcie regularnej aktywności fizycznej,
• normalizacja wagi ciała,
• redukcja stresu,
• zmiana diety: zmniejszenie spożycia soli, cukrów prostych i tłuszczów zwierzęcych.

Jeśli wymienione sposoby nie przyniosą rezultatu, konieczne może być sięgnięcie po środki farmakologiczne. Przykładowe leki przepisywane w przypadku nadciśnienia to np. Prestarium, Triplixam, IPOREL, Dopegyt, Prestilol, Polpril Captopril Jelfa, Tritace, Co-Amlessa czy Micardis. Wymienione leki są stosowane głównie w leczeniu nadciśnienia tętniczego, ale niektóre z nich mają również inne wskazania. Zawsze należy konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakiegokolwiek leku i przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania i stosowania. Odpowiednią dla pacjenta dawkę ustala zawsze lekarz.

Leki na nadciśnienie a alkohol

Przy leczeniu nadciśnienia nie powinno się spożywać alkoholu. Regularne picie napojów alkoholowychmoże powodować oporność na leczenie przeciwnadciśnieniowe. Alkohol może także wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi przy nadciśnieniu, obniżając ich skuteczność. Przy leczeniu przeciwnadciśnieniowym należy również uważać na zbyt mocne obniżenie ciśnienia krwi po spożyciu napojów procentowych. Alkohol jest rozkładany przez wątrobę, podobnie jak leki, przez co może spowalniać ich rozkład i tym samym zwiększać stężenie substancji obniżających ciśnienie we krwi. Dodatkowo w pierwszej fazie po spożyciu alkohol obniża ciśnienie krwi. Oba te mechanizmy mogą przyczynić się do powstania nagłej hipotonii, czyli niedociśnienia, które może być niebezpieczne i objawiać się zawrotami głowy, mroczkami przed oczami, upadkiem. Alkohol może także nasilać występowanie efektów ubocznych leków przeciwnadciśnieniowych.

Mit pozytywnego działania alkoholu

W społeczeństwie istnieje mit stosowania małych dawek alkoholu, które mają działać prozdrowotnie. Dotyczy to zarówno piwa, jak i wina, czy nalewki „na serce”. Należy jednak pamiętać, że w każdym z tych napojów zawarty jest ten sam etanol, który wpływa negatywnie  na ciśnienie tętnicze krwi. Każdą ilość alkoholu należy stosować z ostrożnością, szczególnie u osób obciążonych ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego lub objętych leczeniem.