Jesień kojarzymy głównie z końcem wakacyjnego odpoczynku oraz z powrotem naszych pociech do placówek wychowawczych. Jest to okres, kiedy dzieci znów przebywają na co dzień wśród rówieśników. Jesień to również początek zawirowań pogodowych czy niższych temperatur. Taką aurę wiążemy z ciągłym katarem i infekcjami u dzieci. Ale czy powrót do żłobka, przedszkola lub szkoły to tylko przeziębienie? Jakie inne choroby dotykają małych i większych szkrabów?

Grypa czy przeziębienie?

Z powodu niedojrzałego układu odpornościowego najmłodsi mogą zapadać na infekcje górnych dróg oddechowych nawet do kilkunastu razy w ciągu roku. Towarzyszą temu katar, uczucie zatkanego nosa, drapanie w gardle. Jest to spowodowane obrzękiem błony śluzowej, która wytwarza więcej śluzu w odpowiedzi na patogeny. Pojawiają się kichanie oraz kaszel, aby organizm mógł pozbyć się nadmiaru wydzieliny i wirusów. 

Obok przeziębienia, najczęściej występującą chorobą u dzieci jest grypa. Zgodnie z danymi NIZP – PZH (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny) w bieżącym roku (dane do 15 sierpnia 2023 r.) odnotowano 5565 przypadków tej choroby wśród dzieci w wieku 0-14 lat. W porównaniu z ubiegłym rokiem jest to prawie 3 razy więcej. Grypa rozpoczyna się dynamicznie. Jej głównymi objawami są gorączka, dreszcze, bóle mięśni i głowy, złe samopoczucie, osłabienie, a z czasem pojawiają się ból gardła, suchy i męczący kaszel, czasem może wystąpić także katar. W przypadku zaobserwowania takich objawów u dziecka warto udać się do pediatry, który zleci odpowiednie leczenie zależne od objawów. Kluczowe jest w tym przypadku zapewnienie dziecku odpoczynku, a także zwiększonej ilości snu.

Inne choroby zakaźne

Dla dzieci przebywających wśród rówieśników groźne są głównie choroby zakaźne przenoszone drogą kropelkową, które rozprzestrzeniają się szczególnie łatwo wśród najmłodszych. W 2023 r. NIZP-PZH odnotował wzrost zachorowań na choroby zakaźne takie jak płonica (szkarlatyna), krztusiec, róża i ospa wietrzna w porównaniu z rokiem ubiegłym. 

Wciąż istnieje również zagrożenie wirusem SARS-CoV-2 wywołującym COVID-19, dlatego że wirus ten cały czas mutuje. W przedszkolach i szkołach zdarzają się także zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy i norowirusy.

Czy możemy łatwo diagnozować te choroby?

Objawy krztuśca początkowo przypominają typową grypę. Po 7-14 dniach pojawia się charakterystyczny suchy, męczący kaszel, dźwiękiem przypominający pianie koguta. Jest on trudny do opanowania standardowymi sposobami. 

Wysoka gorączka, ból gardła i brzucha, wymioty, wysypka, powiększone węzły chłonne szyjne i tzw. „malinowy język” mogą wskazywać na szkarlatynę. 

Przy róży pojawia się wysoka gorączka, a także charakterystyczne zmiany na skórze w obrębie nóg, twarzy, szyi, na dłoniach i na pośladkach. 

Typowe dla ospy są natomiast czerwone krosty. Z czasem przyjmują one postać wypełnionych płynem pęcherzy. 

Wodnista biegunka, wymioty, ból brzucha i gorączka to z kolei objawy wirusowych zakażeń jelitowych. Niebezpieczne przy nich są brak apetytu oraz ryzyko odwodnienia. 

Są to tylko niektóre z chorób i objawów, które mogą wystąpić u maluchów. W diagnostyce zawsze warto zasięgnąć opinii specjalisty. Lekarz odpowiednio pokieruje leczeniem, które przyniesie ulgę dziecku.

Profilaktyka

Nawracających infekcji da się uniknąć prostymi sposobami. Należy pamiętać o podstawowych zasadach – jak odpowiednia ilość snu. Zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiej Akademii Medycyny Snu z 2016 r., maluchy w wieku 1-2 lat powinny spać 11-14 godzin na dobę, przedszkolaki 3-5-cioletnie 10-13 godzin, dzieci w przedziale 6-13 lat 9-12 godzin, a nastolatki 8-10 godzin. 

Należy również zadbać o właściwą dietę dzieci, aby z posiłkami dostarczyć im odpowiednią ilość płynów (głównie wody), witamin i składników odżywczych. 

Istotny jest codzienny ruch trwający minimum 60 minut. Warto zatroszczyć się o wspólne spacery czy rowerowe wycieczki. Ważne jest odpowiednie zadbanie o higienę osobistą dzieci i stosowny do pogody strój. 

Szczepienia profilaktyczne powinny odbywać się zgodnie z kalendarzem szczepień. Te wskazówki pozwolą dzieciom zdrowo rozwijać się i odkrywać świat.